Logistics ngược là gì? Cần nắm thông tin gì về Reverse Logistics?

Có rất nhiều những ngôn ngữ cũng như thuật ngữ chuyên ngành về Logistics mà các bạn không thể nào nắm hết được. Nhưng có lẽ, sẽ có lúc bạn sẽ nghe tới Logistics ngược. Vậy các bạn đã hiểu về Logistics ngược là gì chưa? Để hiểu kỹ hơn và sâu hơn, hãy cùng Aramex tìm hiểu nhé!

1. Logistics ngược (Reverse Logistics) là gì? 

Hiện nay việc thu hồi hàng hóa, phế liệu sản xuất, bao bì rất phổ biến mà các nhà sản xuất, bán buôn bán lẻ cũng như các nhà cung cấp logistics phải đối diện.

Đặc biệt là tình trạng cạnh tranh gay gắt, ô nhiễm môi trường Logistics ngược (Reverse Logistics) sẽ giúp DN có thể giảm được chi phí, tăng doanh thu, nâng cao trình độ dịch vụ khách hàng và giảm tác động của hoạt động sản xuất kinh doanh đến môi trường, từ đó giành được lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Theo Rogers và Tibben – Lembke (1999):

“Logistics ngược là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát một cách hiệu quả dòng chảy của nguyên liệu, bán thành phẩm và thông tin có liên quan từ các điểm tiêu thụ đến điểm xuất xứ với mục đích thu hồi lại giá trị hoặc xử lý một cách thích hợp“.

Logistics ngược sẽ có đầy đủ hoạt động như Logistics xuôi nhưng vận hành theo quy trình ngược lại.

Logistics ngược là quá trình lên kế hoạch, thực hiện, theo dõi chuỗi vận hành của hàng hóa, dịch vụ từ điểm tiêu dùng về nơi xuất phát nhằm thu hồi lại các giá trị còn lại của hàng hóa đó bà thải hồi hợp lý.

Vận hành theo Logistics ngược khó khăn hơn so với Logistics xuôi vì khó dự báo về nhu cầu, việc vận chuyển từ nhiều điểm về một điểm, giá cả và chất lượng hàng hóa không đồng nhất.

Bên cạnh đó sự khác nhau được thể hiện ở mặt trong Logistics ngược bao bì sản phẩm thường không nguyên vẹn, chất lượng sản phẩm không đồng nhất vì hàng bị trả lại vì nhiều lý do khác nhau, giá cả phụ thuộc vào nhiều yếu tố , không thể giảm sát chi phí trực tiếp và tốc độ thường không được xem là ưu tiên.

Xem thêm: Chiến lược Push và Pull trong Logistics được áp dụng như thế nào?

2. Mô hình và quy trình Logistics ngược

Dòng logistics ngược được hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau như: thu hồi các sản phẩm không bán được để nâng cấp; thu hồi các sản phẩm có khuyết tật để sửa chữa; thu hồi sản phẩm đã sử dụng để tháo dỡ và tái sử dụng một phần; thu hồi và tái sử dụng bao bì…

Quy trình logistics ngược được thực hiện theo 4 giai đoạn như trong hình 2 dưới đây. Bước đầu tiên trong quy trình logistics ngược là “Tập hợp” bao gồm các hoạt động cần thiết để thu về các sản phẩm không bán được, sản phẩm khuyết tật hay bao bì và vận chuyển chúng tới điểm phục hồi.

Tại điểm phục hồi, sản phẩm sẽ được “Kiểm tra” thông qua các hoạt động như kiểm tra chất lượng sản phẩm, chọn lọc và phân loại sản phẩm. Kết quả của giai đoạn 2 là căn cứ quan trọng và cần thiết để xác định quá trình tiếp theo cho hầu hết các sản phẩm thương mại.

Trong giai đoạn 3 “Xử lý”, khi một sản phẩm được thu hồi ngược trở lại, DN sẽ có nhiều cách xử lý: (1) Tái sử dụng trực tiếp hoặc bán lại; (2) phục hồi sản phẩm (sửa lại, làm mới lại, sản xuất lại, tháo để lấy phụ tùng…); và (3) xử lý rác thải (thiêu đốt hoặc thải ra môi trường).

Bán lại được áp dụng khi các sản phẩm được đưa vào thị trường nào đó khá lâu nhưng không bán được vì không có nhu cầu hoặc nhu cầu đã bão hòa có thể được thu hồi để chuyển sang bán ở thị trường khác đang có nhu cầu hoặc bán thông qua các cửa hàng giảm giá. Tái sử dụng là trường hợp chất lượng sản phẩm thu hồi vẫn đảm bảo để có thể quay vòng tiếp tục sử dụng như linh kiện, các loại bao bì sử dụng nhiều lần (chai, lọ thủy tinh), pallet, container và các hầu hết các thiết bị thuê ngoài.

Đối với các sản phẩm mà công dụng, màu sắc, kiểu dáng, tính năng… của nó không đáp ứng được nhu cầu của khách hàng thì cần phải phục hồi thông qua việc sửa chữa, nâng cấp, làm mới, sản xuất lại… rồi sau đó lại được tiếp tục đưa vào mạng phân phối. Đối với những sản phẩm, bao bì không thể xử lý được dưới các hình thức trên vì điều kiện tồi tệ của nó hay vì trách nhiệm luật pháp và giới hạn về môi trường, DN sẽ cố gắng để vứt bỏ sản phẩm với chi phí thấp nhất.

Giai đoạn cuối cùng là “Phân phối lại” sản phẩm đã phục hồi. Giai đoạn này đề cập đến các hoạt động logistics để đưa lại sản phẩm vào thị trường và chuyển nó cho khách hàng như các hoạt động dự trữ, bán hàng và vận chuyển.

Xem thêm: Thế nào là Cross Docking? Vai trò của Cross Docking là gì?

3. Tại sao cần quan tâm đến Logistics ngược?

Những tiêu chí Logistics này đã trở thành những tiêu chuẩn chung cho hầu hết các công ty và là những yêu cầu cơ bản của khách hàng. Khi hầu như công ty nào cũng đạt được những tiêu chí trên thì những yếu tố khác sẽ tạo ra sự khác biệt, ảnh hưởng đến quyết định mua của khách hàng.

Một trong các yếu tố ngày càng trở nên quan trọng đó chính là Logistics thu hồi (Reverse Logistics). Khá nhiều công ty đã đưa ra các giải pháp liên quan đến Logistics thu hồi, tuy nhiên không nhiều trong số này đưa ra được các giải pháp tối ưu.

Với nhiều lý do như chi phí, sự hài lòng của khách hàng và doanh thu – Logistics thu hồi đang trở thành một phần quan trọng trong chiến lược chuỗi cung ứng hiện tại và tương lai. Nhiều công ty đã bắt đầu tìm hiểu Logistics thu hồi và đặt ra những tiêu chuẩn ngành trong hoạt động này.

Nhiều công ty trên thế giới thậm chí đã nhận được chứng nhận ISO về quy trình Logistics thu hồi của họ. Những nhà cung cấp dịch vụ Logistics bên thứ ba (3PLs) chuyên về mảng Logistics thu hồi đã dự đoán được sự gia tăng về nhu cầu của dịch vụ này trong tương lai.

4. Vai trò của Logistics ngược đối với cuộc sống, sinh hoạt là gì?

Trong chuỗi cung ứng, Logistics quyết định đến chất lượng sản phẩm, giá cả cạnh tranh chu kỳ vòng đời sản phẩm hợp lý, việc giao hàng đúng kế hoạch và tỷ lệ hàng hư hỏng thấp rất quan trọng và sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng hơn nữa trong tương lai.

Hiện nay, việc thu hồi hàng hóa là hiển nhiên , như một cách để giảm thiểu được chi phí, tăng doanh thu và nâng cao dịch vụ khách hàng, từ đó giúp công ty giành được lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Vai trò của Logistics ngược là gì:

• Tạo sự thông suốt cho quá trình logistics xuôi: Ở nhiều khâu của quá trình logistics xuôi xuất hiện những sản phẩm không đạt yêu cầu, lúc này logistics ngược sẽ giúp đưa các sản phẩm này quay lại thị trường một cách nhanh chóng, kịp thời nhất.
• Logistics ngược góp phần nâng cao trình độ dịch vụ khách hàng: một chính sách thu hồi tốt sẽ góp phần mang lại lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp bởi khách hàng được thỏa mãn tốt nhu cầu kể cả khi họ nhận được sản phẩn lỗi.
• Logistics ngược giúp tiết kiệm chi phí cho DN: Khi phải thu hồi hàng hóa trong kênh logistics ngược, các chi phí liên quan đến vận chuyển, dự trữ, phục hồi, sửa chữa… hàng hóa thu hồi sẽ tăng lên. Theo ước tính chi phí dành cho các hoạt động logistics ngược trung bình chiếm khoảng 3% đến 15% tổng chi phí của DN. Tuy nhiên, nếu tổ chức và triển khai tốt dòng logistics ngược thì DN sẽ tiết kiệm được đáng kể các khoản chi phí khác, như: tiết kiệm được chi phí nguyên vật liệu do được tái sinh, giảm chi phí bao bì do tái sử dụng bao bì nhiều lần, thu hồi được giá trị còn lại của những sản phẩm đã loại bỏ, bán lại sản phẩm (dù có thể mức giá không bằng giá của sản phẩm mới) để tăng doanh thu…
• Logistics ngược giúp bảo vệ môi trường: thông qua việc thu hồi các sản phẩm lỗi, có cách tái chế, xử lý hợp lý và tiêu hủy sao cho không tác động xấu đến môi trường.

Xem thêm: So sánh căn bản giữa Logistics và Forwarder?

5. So sánh điểm khác biệt giữa Logistics ngược và Logistics xuôi

Logistics ngược có những đặc trưng khác biệt căn bản so với logistics xuôi. Bảng 1 dưới đây sẽ mô tả những khác biệt đó.

So sánh giữa logistics ngược và xuôi

Trên đây là toàn bộ những thông tin có liên quan đến Logistics ngược. Aramex mong rằng những thông tin trên có thể bổ sung thêm kiến thức và bạn có thể hiểu rõ hơn về định nghĩa Logistics ngược là gì và những vấn đề có liên quan đến chúng.